W dniach 24 – 26 maja 2013 roku odbył się wyjazd na Węgry zorganizowany przez Koło Naukowe Niemcoznawstwa (KNN UJ) w ramach projektu „Mniejszość Niemiecka na Węgrzech - po połączeniu Budapesztu w 1873r.".

Przejazd do Budapesztu odbył się samochodami z racji najniższych kosztów takiego środka transportu. W drodze do Budapesztu grupa zatrzymała się na kampusie uniwersyteckim - Pázmány Péter Catholic University w Piliscabie znajdującym się 24 kilometry od Budapesztu. Po dojeździe do Budapesztu, zakwaterowaniu w hostelu udaliśmy się przez centrum miasta na pierwsze spotkanie w katedrze filologii polskiej na Uniwersytecie im. Loránda Eötvösa. Kierownik katedry, mieszczącej się w Instytut Filologii Słowiańskiej i Bałtyckiej na Wydziale Humanistycznym, dr Zsuzsanna Ráduly oraz Pani Dorota Dziewońska zaprezentowały nam swoją katedrę oraz opowiedziały o formie odbywana studiów na Węgrzech, a także przybliżyły zagadnienia omawiane przez Węgierskich studentów uczących się o Polsce. Na uniwersytecie mieliśmy również okazję spotkać się i  porozmawiać z przedstawicielami studentów filologii polskiej. Zaprezentowana została nam również historyczna cześć biblioteki, która została zachowana w stanie z początku istnienia uniwersytetu (XVII w.). Podczas spotkania nawiązany został kontakt z pracownikami katedry, którzy zaoferowali wsparcie w dalszych działaniach prowadzonych przez KNN UJ. Ze strony Koła zdecydowaliśmy o przekazaniu naszych dotychczasowych publikacji na rzecz biblioteki uniwersytetu do wykorzystania przez studentów i pracowników naukowych.

Następnie udaliśmy się na kolejne spotkanie o godzinie 15:00 w Instytucie Polskim. W bogato wyposażonej bibliotece prowadziliśmy rozmowy o mniejszościach narodowych na Węgrzech, w szczególności o mniejszości niemieckiej i polskiej. Przedstawione zostały nam również minione i obecne projekty prowadzone przez Instytut Polski, a także sama idea tworzenia i działania takich instytutów. Po spotkaniu odbyliśmy spacer po centrum Budapesztu, w międzyczasie robiąc przerwę obiad.

Kolejnym punktem naszego projektu była Bazylika świętego Stefana, będącej największym kościołem stolicy Węgier. Bazylika słynie z tego, iż przechowywana jest w niej zmumifikowana prawa ręka świętego Stefana, pierwszego króla Węgier. Z Bazyliki ruszyliśmy nad Dunaj, gdzie promenadą przy parlamencie dotarliśmy do pomnika zagłady Żydów na Węgrzech – charakterystycznych odlewów butów nad brzegiem. Dalej przez wyspę św. Małgorzaty udaliśmy się na stację skąd odjeżdżał pociąg do Godollo, gdzie mieści się pałac królewski, który służył jako rezydencja Franciszka Józefa. W sobotę 25 maja udaliśmy się z samego rana na Wzgórze Zamkowe w Budzie. Na samym początku zapoznaliśmy się z wystawą umieszczoną na placu na Wzgórzu Zamkowym, noszącą tytuł „Węgierska Warszawa". Następnie przechodząc się malowniczymi ulicami Wzgórza w kierunku murów oraz baszty Rybackiej, gdzie można było podziwiać przepiękną panoramę Pesztu z najbardziej charakterystycznym budynkiem Parlamentu tuż nad brzegiem Dunaju. Zobaczyliśmy również Kościół świętego Macieja stanowiący centralny punkt wzgórza, noszący tak naprawdę nazwę „Przenajświętszej Panienki", którego wnętrze pokryte jest pięknymi freskami, a dach zdobiony jest niezwykle kolorową mozaiką. Kolejnym punktem projektu był Pałac Sándor, będący siedzibą prezydenta, gdzie mieliśmy okazję zobaczyć zmianę warty honorowej. Na zakończenie zobaczyliśmy odbudowany Zamek Królewski, w którym mieści się m.in. Galeria Narodowa i Muzeum Historii Budapesztu, z którego zbiorami zapoznaliśmy się. W trakcie pobytu na wzgórzu uczestnicy wyjazdu prezentowali swoje projekty dotyczące historii, architektury oraz mniejszości niemieckiej na Węgrzech.

O godzinie 15 mieliśmy umówiony wstęp do Parlamentu. Zaprezentowana została nam historii budynku, przedstawiono insygnia królewskie, będące największym precjozom dla narodu Węgierskiego. Mieliśmy także okazję zobaczyć salę plenarną, na której odbywają się posiedzenia parlamentu. Po obiedzie i krótkiej wizycie w hostelu, udaliśmy się nad promenadę Dunaju, żeby móc zobaczyć stolicę Węgier nocą.

W niedzielę 26 maja, wróciliśmy na Wzgórze Zamkowe, aby zobaczyć podziemny szpital, zwany również Szpitalem w skale. W trakcie drugiej wojny światowej oraz w latach późniejszych mieścił się tutaj szpital cywilny i wojskowy, a obecnie eksploatowany jest jako muzeum, w którym przedstawione zostały sceny z funkcjonowania placówki zdrowia, a także wystawy współczesnej wojskowości. Rekonstrukcja odbyła się na podstawie zachowanych zdjęć i nagrań wideo. Po zwiedzeniu Muzeum udaliśmy się na drugą stronę wzgórza gdzie zobaczyliśmy historyczną kolejkę SILKO zbudowaną dla budowniczych pracujących w XIX w ma Wzgórzu.

Następnie udaliśmy na pociąg do podbudapesztańskiej miejscowości Szentendre. Jest to niezwykłe, historyczne miasteczko, pełne krętych uliczek i pozostałości z okresu sięgającego nawet czasów Cesarstwa Rzymskiego. Po zapoznaniu się z historią i zabytkami udaliśmy się do przygranicznego - Esztergom (Ostrzyhom). Jest to jedno z najstarszych miast na Węgrzech, które dominuje nad okolicą Bazyliką świętego Wojciecha, będąca największą i najważniejszą katedrą katolicką tego kraju. Po zwiedzeniu Bazyliki, udaliśmy się na typowo węgierski posiłek w jednej z restauracji mieszących się pod wzgórzem, po którym udaliśmy się już w drogę powrotną do Polski.

W czasie wyjazdu zapoznaliśmy się z historią mniejszości niemieckiej na Węgrzech, nawiązaliśmy kontakty naukowe zarówno z katedrą polonistyki, jak i z Instytutem Polskim. Dodatkowo wzbogaciliśmy naszą wiedzę o projekty naukowe przedstawione przez uczestników wyjazdu dotyczących architektury Budapesztu, mniejszości niemieckiej zamieszkującej Węgry oraz Dunaju.

Zebrane materiały będą źródłem do tekstów naukowych do kolejnego numeru Zeszytów Naukowych Niemcoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

GALERIA

Magdalena Ujma, Wojciech Kamiński

Koło Naukowe Niemcoznawstwa UJ