Wizyta studyjna w Państwowym Muzeum Auschwitz - Birkenau 21-22 listopada 2012
W dniach 20-21 listopada 2012 odbył się wyjazd studyjny do KL Auschwitz-Birkenau i miasta Oświęcim, zorganizowany przez studenckie Koło Naukowe "Memento", które działa przy Centrum Badań Holocaustu. W wyjeździe udział wzięli głównie studenci pierwszego i drugiego roku studiów magisterskich na kierunku europeistyka specjalność wiedza o Holocauście i totalitaryzmach oraz Członkowie Koła Naukowego Niemcoznawstwa UJ.
Pierwszego dnia wizyty grupa spotkała się ze studentami Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. rotmistrza Witolda Pileckiego. Szkoła ta mieści się w przedwojennym budynku Polskiego Monopolu Tytoniowego, gdzie był przybył pierwszy transport więźniów do obozu w Auschwitz. Dzień ich przywiezienia, czyli 14 czerwca 1940 uważa się za początek funkcjonowania obozu. Przedstawicielki Koła Naukowego Studentów Politologii, działającego przy oświęcimskiej Uczelni Małgorzata Jakubas i Jolanta Kraska przybliżyły studentom historię Witolda Pileckiego, który jest patronem ich uczelni i któremu poświęcona jest część wystawy w jednym z budynków. Z dumą pokazały cenne znalezisko odkryte podczas prac wyburzeniowych na terenie szkoły w 2009 roku. Jest to zwój kartek, który, zamknięty szczelnie w butelce, był zamurowany w ścianie budynku. Na kartkach spisane są ołówkiem nazwiska siedmiu więźniów, którzy w 1944 budowali na terenie obozu schron przeciwlotniczy w magazynie SS. Studenci mieli również okazję zwiedzić salę pamięci utworzoną przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie Rodzin Oświęcimskich.
Grupa odwiedziła również Centrum Żydowskie w Oświęcimiu, gdzie dr Artur Szyndler z Działu Edukacji i Badań Historycznych Centrum Żydowskiego poprowadził warsztaty oraz oprowadził grupę po synagodze Chewra Lomdej Misznajot.
Tego samego dnia, w godzinach popołudniowych grupa udała się do Państwowego Muzeum Auschwitz - Birkenau, gdzie spotkała się z panem przewodnikiem Mirosławem Obstarczykiem. Dzięki niezwykle ciekawym komentarzom pana Obstarczyka grupa miała niepowtarzalną okazję poznać nie tylko faktografię obozu, ale także wiele nieznanych historii z życia więźniów. Pan Obstarczyk dzielił się osobistymi relacjami ze spotkań z byłymi więźniami, z chęcią także opowiadał o swoich doświadczeniach w pracy jako przewodnik po Muzeum. Pierwszego dnia studenci zwiedzali teren byłego obozu Auschwitz I. Obejrzeli niektóre wystawy zorganizowane w blokach narodowych, a także udali się do bloku 11 czyli tzn Bloku Śmierci i pod Ścianę Straceń. Zwiedzanie przeciągnęło się do późnych godzin popołudniowych.
22 listopada z samego rana studenci odbyli warsztaty w Dziale Zbiorów, przeprowadzone przez Panią Agnieszkę Sieradzką, które zapoznały studentów z wybranymi dziełami sztuki i przedmiotami użytkowymi tworzonymi przez więźniów KL Auschwitz.
Następnie kontynuowali zwiedzanie studyjne spotkali się ponownie z panem Obstarczykiem, który towarzyszył grupie jako przewodnik również po Auschwitz II-Birkenau. Na zwiedzanie tej części obozu studenci mieli ponad 3 godziny. Wizytę zaczęli od wspięcia się na wieże wartowniczą, skąd rozciąga się ponura panorama całego obozu koncentracyjnego. Pan Obstarczyk przybliżył grupie historię i charakterystykę tej części obozu, porównując ją m.in do Auschwitz I, który grupa widziała poprzedniego dnia. Następnie studenci udali się do bloku kobiecego, gdzie przewodnik z detalami opisał jak dramatyczna była sytuacja więźniarek Birkenau. Stamtąd grupa udała się pod pomnik upamiętniający wszystkie ofiary obozu znajdujący się niedaleko gruzów krematorium, które Niemcy w pośpiechu starali się zniszczyć po przegranej wojnie. Na koniec wizyty uczestnicy obejrzeli bardzo interesującą wystawę, zorganizowaną w budynku starej łaźni w obozie. Wystawa pokazuje odnalezione po wyzwoleniu na terenie obozu fotografie rodzin żydowskich, deportowanych do Auschwitz.
Na koniec uczestnicy wyjazdu udali się na obiad do Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu. Po krótkim odpoczynku grupa spotkała się z panią Olgą Onyszkiewicz, która przybliżyła studentom działalność MDSM. Wielu z nich było zainteresowanych licznymi programami ofiarowanymi przez Dom Spotkań.
Wszyscy uczestnicy wyjazdu zgodnie stwierdzili, że te dwa dni spędzone w Oświęcimiu były niezwykle cenne pod względem akademickim. Nadal istnieje wiele tematów związanych z obozem w Oświęcimiu, które w przyszłości należy przebadać i opisać.
Zdjęcia: Adam Banach, Aleksandra Kalisz
Reportaż: Ewa Kalińska